Wawakunapas, wayna sipaskunapas, ¿imallatataq yachay wasikunapiri yachamuchkanku? Taytaykuna, mamaykuna, llapanpas napaykusqam kankichik, ¿allinllachu? Ñawpa runakunari, ¿imapaqtaq Machu Pikchupipas, Tipunpipas, P'isaqpipas pata patakunata paqarichinkuman karqan? Wasikunatapas, ¿pampakunapichu rurakurqanku? Mana ¿riki? Chay runakunaqa kunan yachay wasinchikkunataqa mana ari rtirtqankuchu, aswanpas Pacha Mamata qhawarispapunim umankutapas, sunqunkutapas llamk'achirqanku. Kay p'unchawkunam yachaymanta kamachikuqkunapas, llapan umalliqkunapas "comprensión lectora", "Razonmiento matemático" ñispalla rimapakamunku. Hayk'a unay watañataq chay kikillanta hukpas, hukpas rimapakamunku. Wak llaqtakunaqa chaykunapim allinña kanku, ñuqanchikpas paykunaman ayparqusunchik, ñam aypayta qallarichikña" ñispam ministro educacionkunaqa yukakamunku, ¿maytaq ñawpasqanchikri? ¿Manachu sapa p'unchaw aswan hatun llakikuna qatichkawanchik? ¿Manachu sapa p'unchaw aswan unquykuna ukhunchikta waqllichichkan? ¿Manachu sapa p'unchaw aswan wañuchinakuypas, suwakuypas paqarimuchkan? ¿Manachu kamachikuqninchikkunapas sapa p'unchaw suwakuypi, llullakuypi, mana allinkuna ruraypi tarikunku? ¿Manachu kay Pacha Mamanchikpas sapa p'unchaw aswan k'irisqa tarikun? ¿Manachu llakikuykuna sapa p'unchawe aswan yapakuchkan? Chaykuna ruranapaqchu ¿yachay wasikunapi llamk'achkanchik? Yachay wasipiqa kay hatun llakikunatam chinkachinanchik, atipananchik, hampinanchik, kaqtaq hasut'inanchikpas. Yachay wasikunaqa pantasqatam llamk'achkanku. Ministerio educacionkunaqa manam allintavhu llamk'achkan, manam allin ruranantachu rurachkan; hatun llakikuna kananpaqmi imatapas kamachikamun; chaykunaqa pantasqam. Ñawinchay yachachisqanwanqa manam allin kawsaytachu maskanchik; yupaykunawan llamk'aspapas manam hatun llakinchikkunatachu allinyachinchik. Kay p'unchawkunaqa manam allintañachu kawsanchik. TVmanta willakuykunari, ¿imakunatataq rikuchiwanchikpas, uyarichiwanchikpas? ¿Manachu suwanakuyllamanta?, ¿manachu wañuchinakuyllamanta? ¿Manachu maypipas sinchi pararqusqallanmanta? ¿Manachu maypipas sach'akunapas, wasikunapas ninap rupharqusqallanmanta? ¡Chaykunatachu yachay wasipi yachachimuchkanku? ¿Chaychu reforma educativa? Mana ¿rtiki? Chayri, ¿imataq rurana kachkan? "Comprensión lectora, razonamiento matemáticolla" ruraypachaqa, Pacha Mamanchik ama waqllichiyta ari yachananchik, unquykunamanta amachakuyta, amaña suwanakuyta, amaña chiqninakuyta, amaña yukanakuyta yachachinakunanchik. Mana kamachikuykunallawanchu, aswanpas ñuqanchik kikinchik rikuchispapuni. Kamachikuykunata tukuy sunqu hunt'aspa; kamachikuykuna mana hunt'aqkunaqa huchachasqataq, hasut'isqataq kanan. Yaqachus chaykunawan allin kawsayman aypasunchikman. ¿Imapaqtaq yachay wasikunamanri rinchik? Manam ñawinchay yachaqllachu, manam yupaykunawan yukanakuqllachu; yachay wasikunamanqa rinanchik kay kawsaypi llapan ch'arwikuna allinyachiqmi. Icha, ¿manachu? Llapantapas napaykamuykichikmi, ñawpanchikkunap kawsasqantaqa qhawarisunchiktas, yuyarisunchiktaq, amataq ari ñawiyuq ñawsaqa kasunchikchu; ima willakuypas Pacha Mamanchikpim "qillqasqa" tarikun, chaykunatam qhawananchik. Sumaqllaña.
Wawakunapas, wayna
Wawakunapas, wayna sipaskunapas, ¿imallatataq yachay wasikunapiri yachamuchkanku?
Taytaykuna, mamaykuna, llapanpas napaykusqam kankichik, ¿allinllachu?
Ñawpa runakunari, ¿imapaqtaq Machu Pikchupipas, Tipunpipas, P'isaqpipas pata patakunata paqarichinkuman karqan? Wasikunatapas, ¿pampakunapichu rurakurqanku? Mana ¿riki? Chay runakunaqa kunan yachay wasinchikkunataqa mana ari rtirtqankuchu, aswanpas Pacha Mamata qhawarispapunim umankutapas, sunqunkutapas llamk'achirqanku. Kay p'unchawkunam yachaymanta kamachikuqkunapas, llapan umalliqkunapas "comprensión lectora", "Razonmiento matemático" ñispalla rimapakamunku. Hayk'a unay watañataq chay kikillanta hukpas, hukpas rimapakamunku. Wak llaqtakunaqa chaykunapim allinña kanku, ñuqanchikpas paykunaman ayparqusunchik, ñam aypayta qallarichikña" ñispam ministro educacionkunaqa yukakamunku, ¿maytaq ñawpasqanchikri? ¿Manachu sapa p'unchaw aswan hatun llakikuna qatichkawanchik? ¿Manachu sapa p'unchaw aswan unquykuna ukhunchikta waqllichichkan? ¿Manachu sapa p'unchaw aswan wañuchinakuypas, suwakuypas paqarimuchkan? ¿Manachu kamachikuqninchikkunapas sapa p'unchaw suwakuypi, llullakuypi, mana allinkuna ruraypi tarikunku? ¿Manachu kay Pacha Mamanchikpas sapa p'unchaw aswan k'irisqa tarikun? ¿Manachu llakikuykuna sapa p'unchawe aswan yapakuchkan? Chaykuna ruranapaqchu ¿yachay wasikunapi llamk'achkanchik? Yachay wasipiqa kay hatun llakikunatam chinkachinanchik, atipananchik, hampinanchik, kaqtaq hasut'inanchikpas. Yachay wasikunaqa pantasqatam llamk'achkanku. Ministerio educacionkunaqa manam allintavhu llamk'achkan, manam allin ruranantachu rurachkan; hatun llakikuna kananpaqmi imatapas kamachikamun; chaykunaqa pantasqam. Ñawinchay yachachisqanwanqa manam allin kawsaytachu maskanchik; yupaykunawan llamk'aspapas manam hatun llakinchikkunatachu allinyachinchik. Kay p'unchawkunaqa manam allintañachu kawsanchik. TVmanta willakuykunari, ¿imakunatataq rikuchiwanchikpas, uyarichiwanchikpas? ¿Manachu suwanakuyllamanta?, ¿manachu wañuchinakuyllamanta? ¿Manachu maypipas sinchi pararqusqallanmanta? ¿Manachu maypipas sach'akunapas, wasikunapas ninap rupharqusqallanmanta? ¡Chaykunatachu yachay wasipi yachachimuchkanku? ¿Chaychu reforma educativa? Mana ¿rtiki? Chayri, ¿imataq rurana kachkan? "Comprensión lectora, razonamiento matemáticolla" ruraypachaqa, Pacha Mamanchik ama waqllichiyta ari yachananchik, unquykunamanta amachakuyta, amaña suwanakuyta, amaña chiqninakuyta, amaña yukanakuyta yachachinakunanchik. Mana kamachikuykunallawanchu, aswanpas ñuqanchik kikinchik rikuchispapuni. Kamachikuykunata tukuy sunqu hunt'aspa; kamachikuykuna mana hunt'aqkunaqa huchachasqataq, hasut'isqataq kanan. Yaqachus chaykunawan allin kawsayman aypasunchikman. ¿Imapaqtaq yachay wasikunamanri rinchik? Manam ñawinchay yachaqllachu, manam yupaykunawan yukanakuqllachu; yachay wasikunamanqa rinanchik kay kawsaypi llapan ch'arwikuna allinyachiqmi. Icha, ¿manachu?
Llapantapas napaykamuykichikmi, ñawpanchikkunap kawsasqantaqa qhawarisunchiktas, yuyarisunchiktaq, amataq ari ñawiyuq ñawsaqa kasunchikchu; ima willakuypas Pacha Mamanchikpim "qillqasqa" tarikun, chaykunatam qhawananchik. Sumaqllaña.