Taytaykuna, mamaykuna napaykuykichikmi llapantiykichiktapas. Wichaypi willakusqanmanhina, kaypim ancha umasapa runakuna rimarparinqaku; ¿pipaqtaq rimanqakuri? Piwrapi, Ariq Qhipapi, Chiklayupi tiyaq runakunanam chaykunataqa uyarinanku, kaqtaq llaqta taytankupas. Ñuqanchikqa, primaria yachay wasikunapipas, secundariapipas, superiorpipas sapa watam riki Ñawpa kawsaykunamanta ñawinchanchik; chay watakunapiri, ¿manachu sinchi paraypas, sinchi ch'akiriypas karqan? Runakunari, ¿maypitaq wasikunata hatarichirqanku?, ¿pampakunapi?, ¿Qucha patakunapi? ¿wayq'ukunapi? Manachu Saqsay Wamantapas, Machu Pikchutapas, Ullantay Tamputapas, Tipuntapas, Pukaratapas, huk ñawpa llaqtakunatapas riqsinkichik? ¿Maypitaq tarikunri? ¿Mayu patakunapi?, pampakunapi? ¿waq'ukunapi? Mana ¿riki? Inkakunapas, aswan ñawpaq runakunapas yachayniyuq ari karqanku; paykunaqa unup hasut'isqan, wasikunataqa urqu patakunapi, qaqa patakunapim hatarichirqanku; pampakunapiqa uywakunallam mikhurqan, chakratapas urqu qhatakunapim pata patakunapi llamk'arqanku; chaykunata ari hapinanchik, ¿Maytaq chay Pruebas PISApi allin yachaqkunari? ¿Manachu kay llakikunamanta amachawasunchikman? Chayri, ¿imapaqtaq allin chay yachaykunari? Sinchita paraptinqa qucha patakunapi waru waruta ruraspa tarpurqanku, kaqtaq Pukara pampa quchakunapipas, hukkunaqa pata patakunapi ari chakrataqa rurarqanku, ¿ñuqanchikri maypitaq kay p'unchawkuna chakrata rurachkanchik? Pampakunapi ¿riki?, kaqtaq mayu patakunapipas, chaytaqa unu aparqapun ari, chaymantataq "Gobierno mana yanapakunchu" nispa qaparichkanchik. Sinchita paraptinqa, chay unuta ari maypipas waqaychananchik, taqinanchik; chaykunapaq ari ñawpa runakunaqa pampata t'uquspa unuta quchayachiq kasqaku, kaqtaq unutaqa ch'aki hawakunaman pusaq kasqaku, chayraykum qhichwa simipiqa kan kay simikuna: pincha, rarqa, qucha, quchachay, unu hark'ay, huk simikunapas; ñkaqtaq aymara simipipas kanpunim kay simikuna: quta qutani, qutañani, hukkunapas; chayqa unu mamawan kawsaytaqa yachana ari; ¿manachu Machu Pikchuta rirqanki? Chaypiqa achka pinchakunam kan, chaykunaqa unuta ari chaskintaq pusantaq maychus munakusqanman, kaqtaq ch'akiymantapas amachawanchik. Chayqa yachay wasikunapi ñawinchasqanchikkunata ari yuyarisunchik, chaymanhinataq kawsasunchik; amataq ari pampakunapipas, mayu patakunapipas wasitaqa rurakusunchikchu; Taypi Qala (Tiwanaku) llaqtari, ¿imaraykutaq pisipanman karqan? Chawin llaqtakunapas, Muchi llaqtakunapas, ¿imaraykutaq pisipanman karqan? Chaykunaqa qhawarinanchikpaqpas pampakunapi ari tarikurqan. Piwratari, ¿pis paqarichinman karqan? ¿Manachu wayrap apamusqan runakuna? Cawin llaqtari, ¿imaraykutaq p'ampasqa tarikun? Chayqa unup ñanninpi tarikusqanrayku ari, chayqa kay Pacha Mamanchikpi kawsayta ñawpa runakunamanta yachananchik. Paykunari ¿muchuy pachapi ¡yanapawayku! ¡Yanapawayku! nispachu qaparirqanku? Mana, ñawpa kamachikuqkunaqa muchuy watakunapaqmi Qullqakunata, Tampukunata tukuy hawapi paqarichirqanku, chaykunapitaqmi mikhuypas, p'achapas chanin, chanin waqaychASQA KARQAN. Chaykunatari, ¿pitaq ch'usaqyachin? ¿Manachu wayrap apamusqan runakuna? Kunanqa, ¿manachu paykuna umalliqmanta kachkanku? Chayri, ¿imataq rurana kanqa? Ñuqanchik runamanta ari kamachikuqkunatapas akllanakunanchik; icha, ¿qam ima ninkitaqchus? Tinkunanchikkamaña, ichaqa ñawpa kawsaykunamanta amapuni qunqankichu.
Taytaykuna, mamaykuna
Taytaykuna, mamaykuna napaykuykichikmi llapantiykichiktapas. Wichaypi willakusqanmanhina, kaypim ancha umasapa runakuna rimarparinqaku; ¿pipaqtaq rimanqakuri? Piwrapi, Ariq Qhipapi, Chiklayupi tiyaq runakunanam chaykunataqa uyarinanku, kaqtaq llaqta taytankupas. Ñuqanchikqa, primaria yachay wasikunapipas, secundariapipas, superiorpipas sapa watam riki Ñawpa kawsaykunamanta ñawinchanchik; chay watakunapiri, ¿manachu sinchi paraypas, sinchi ch'akiriypas karqan? Runakunari, ¿maypitaq wasikunata hatarichirqanku?, ¿pampakunapi?, ¿Qucha patakunapi? ¿wayq'ukunapi? Manachu Saqsay Wamantapas, Machu Pikchutapas, Ullantay Tamputapas, Tipuntapas, Pukaratapas, huk ñawpa llaqtakunatapas riqsinkichik? ¿Maypitaq tarikunri? ¿Mayu patakunapi?, pampakunapi? ¿waq'ukunapi? Mana ¿riki? Inkakunapas, aswan ñawpaq runakunapas yachayniyuq ari karqanku; paykunaqa unup hasut'isqan, wasikunataqa urqu patakunapi, qaqa patakunapim hatarichirqanku; pampakunapiqa uywakunallam mikhurqan, chakratapas urqu qhatakunapim pata patakunapi llamk'arqanku; chaykunata ari hapinanchik, ¿Maytaq chay Pruebas PISApi allin yachaqkunari? ¿Manachu kay llakikunamanta amachawasunchikman? Chayri, ¿imapaqtaq allin chay yachaykunari? Sinchita paraptinqa qucha patakunapi waru waruta ruraspa tarpurqanku, kaqtaq Pukara pampa quchakunapipas, hukkunaqa pata patakunapi ari chakrataqa rurarqanku, ¿ñuqanchikri maypitaq kay p'unchawkuna chakrata rurachkanchik? Pampakunapi ¿riki?, kaqtaq mayu patakunapipas, chaytaqa unu aparqapun ari, chaymantataq "Gobierno mana yanapakunchu" nispa qaparichkanchik. Sinchita paraptinqa, chay unuta ari maypipas waqaychananchik, taqinanchik; chaykunapaq ari ñawpa runakunaqa pampata t'uquspa unuta quchayachiq kasqaku, kaqtaq unutaqa ch'aki hawakunaman pusaq kasqaku, chayraykum qhichwa simipiqa kan kay simikuna: pincha, rarqa, qucha, quchachay, unu hark'ay, huk simikunapas; ñkaqtaq aymara simipipas kanpunim kay simikuna: quta qutani, qutañani, hukkunapas; chayqa unu mamawan kawsaytaqa yachana ari; ¿manachu Machu Pikchuta rirqanki? Chaypiqa achka pinchakunam kan, chaykunaqa unuta ari chaskintaq pusantaq maychus munakusqanman, kaqtaq ch'akiymantapas amachawanchik. Chayqa yachay wasikunapi ñawinchasqanchikkunata ari yuyarisunchik, chaymanhinataq kawsasunchik; amataq ari pampakunapipas, mayu patakunapipas wasitaqa rurakusunchikchu; Taypi Qala (Tiwanaku) llaqtari, ¿imaraykutaq pisipanman karqan? Chawin llaqtakunapas, Muchi llaqtakunapas, ¿imaraykutaq pisipanman karqan? Chaykunaqa qhawarinanchikpaqpas pampakunapi ari tarikurqan. Piwratari, ¿pis paqarichinman karqan? ¿Manachu wayrap apamusqan runakuna? Cawin llaqtari, ¿imaraykutaq p'ampasqa tarikun? Chayqa unup ñanninpi tarikusqanrayku ari, chayqa kay Pacha Mamanchikpi kawsayta ñawpa runakunamanta yachananchik. Paykunari ¿muchuy pachapi ¡yanapawayku! ¡Yanapawayku! nispachu qaparirqanku? Mana, ñawpa kamachikuqkunaqa muchuy watakunapaqmi Qullqakunata, Tampukunata tukuy hawapi paqarichirqanku, chaykunapitaqmi mikhuypas, p'achapas chanin, chanin waqaychASQA KARQAN. Chaykunatari, ¿pitaq ch'usaqyachin? ¿Manachu wayrap apamusqan runakuna? Kunanqa, ¿manachu paykuna umalliqmanta kachkanku? Chayri, ¿imataq rurana kanqa? Ñuqanchik runamanta ari kamachikuqkunatapas akllanakunanchik; icha, ¿qam ima ninkitaqchus?
Tinkunanchikkamaña, ichaqa ñawpa kawsaykunamanta amapuni qunqankichu.