Taytaykuna, mamaykuna, arí kinuwa mamaqa huk chanin mikhuymi. Kinuwa mamaqa manam karu llaqtakunamanta apamusqachu, kay kikin llaqtanchikpi paqariq mikhuymi. Manataqmi hukkunahina wayrap apamusqanpaschu. Kinuwa mamaqa may unay watakunamantaraqmi kay llaqtanchikkunapi uywawanchikpuni; kaqtaq ñuqanchikpas payta "allin mama" nispa uywallanchiktaq; chayraykuqa kinuwa mamawan ari uywanakunchik. Kinuwa mamaqa mana ari yarqayninchikllatachu atin, kinuwa mamaqa llapan ukhunchiktam huk unquykunamanta amachan. Trigopas, aruspas yawarninchiktam misk'iyachin; chaytaqmi 'diabetes' sutiyuq unquy hap'iwanchikpas, tukuwanchikpas. Huk mikhusqanchikkunaqa tullunchikkunatam pisi kallpata uywan, chaytaqmi utqaylla p'akikun; chaytam kastilla simipiqa 'osteoporosis' nispa riqsinchik. Kinuwa mamaqa yawarninchikta manam misk'iyachinchu, chayraykutaqmi 'diabetes' unquyqa mana hap'iwasunchikmanchu; kaqtaq kinuwa mamaqa kirunchikkunatapas, tullunchikkunatapas ch'ilay chilatapuni wiñachin, chayraykutaqmi ñawpa machunchikkunaqa wañunankama hunt'asqa kiruntin kawsaqku, kaqtaq tullunkupas manam kunanhinachu p'akikuq. Kinuwa mamaqa mana chaykunallamantachu amachawanchik; amachawanchikqa ancha unquykunamantam. Kinuwa mamaqa ch'aki allpakunapipas, qasapipas, chiripipas puqullanmi. Kinuwataqa tarpullanchikmi urqukunapipas, qhatakunapipas, wayq'ukunapipas, pampakunapipas; unumantaqa manam ancha pisinmanchu; chayraykutaqmi 'ch'aki mikhuy' sutiyuq. Pisi unuwanpas kawsallanmi. Kinuwa mamataqa niraq niraq mikhuypim wayk'uyta atinchik: iskuyuq lawapi, p'isqipi, ruqrupi, k'ispiñupi, phatasqallata, hak'ukunatapas kutayta atinchikmi, hankullatapas, harwisqatapas. Raphichankunapas yuyunpitaq, ch'akisqataq mikhunam. Rurun mayllasqawanqa p'achatapas t'aqsayta atinchikmi. Iskuyuq kinuwa lawaqa llakisqa sunqunchiktapas hampinmi; chayraykutaqmi santus p'unchawkunapipas, wañuqpa pusaq p'unchawninpipas chay lawachataqa mikhunkupuni. Chayrayku ari kinuwa mamataqa chakrapipas, wasipipas, yachay wasikunapipas, maypipas uywananchikpunim; chaymi allin runa kayqa. Icha, ¿qam ima ninkitaqchus? Kinuwata mana mikhuptiykiqa, wañusqa ukhuykita kurukunapas ¡atatáw, atatáw! nispa mikhuytapas munanqakuchu; ichapas, Ispañamanta hamuq kurukuna mikhunmantaqchus?
¿Arrostawan trigotawan kinuwawan tupanarichiwaq?
(100gr) KUKAWAN HUK MIKHUYKUNAWAN CHANIN KASQAN TUPANACHIY RurukunaCalorías (Kcal)Proteínas (gr)Calcio (mgHierro (mg)Fósforo (mg)Vitamin A (mg)Vitamin E (mg)Vitam B1 (mg)Vitam B2 (mg)Niacina (mg)Vitamin C (mg) Kuka304,0019,902097,009,80363,008,1544,100,301,726,3010,50 Kinuwa367,0014,00114,007,00450,000,350,321,436,80 Trigo336,008,6036,004,60224,000,300,082,854,80 Sara325,008,406,001,70267,000,020,300,163,250,70 Arus359,006,108,001,60130,000,072,96 Siwara344,006,9061,005,10394,000,010,330,217,40 Kiwicha365,0012,90179,005,30254,000,200,570,953,20 Papa97,002,109,000,5047,000,020,090,091,6714,00 Rumu162,000,825,000,5052,000,010,040,040,7630,70 Kinuwa hak’u50,004,70377,001,5063,001,700,060,951,2011,10 Nawus hak’u35,002,90367,002,8095,002,120,120,382,4049,20 Munakusqan2 40030 – 3512001812005000 UI15 UI1,51,82045 Ispinaka322,80234,004,3045378 UI0,070,200,6915,2 Vitamina A en UI: 11000 a 14000 Kaphiy2,000,122,000,013,000,010,010,070,19 Misk’i ruru nar491,00410,414200UI0,180.10,0350 Fuente: www.mamacoca.org/docs_de_base/consumo/CONSUMO_El_abismo_que_media_entre_... Mortimer History of Coca “The Divine Plant of the Incas” Sapanka rurupas imallapaqpas allinpunim, chayraykutaq niraq niraqta wakichispapuni mikhunanchik. Chayhinata mikhuspaqa ukhunchik mana unqunqachu.
Sapanka sayasqa wachuta qhawarispa aswan chaniyuq ruruta akllakuspa mikhunanchik.
Llaqtanchikkunapi riqsisqa rurukunatam mikhunanchik; chaykunata mikhuspam inkakunapas imaymanata kamaq kasqaku; chay rurukunataqa mana chinkachinanchikchu, aswanpas allin uywaytam yuyarinanchik. Qhipa watakunaman mikhuykunaqa pisirparinqam, chaytaqa rikuchkanchikñam; chayrayku ñawpa mikhuyninchikkunataqa tarpunanchikpuni, kaqtaq sallqa ruruchakunatapas. Qhipamanqa uruchakunapas mikhuykunanchikpaq pisis kanqa.
Taytaykuna, mamaykuna, arí kinuwa mamaqa huk chanin mikhuymi. Kinuwa mamaqa manam karu llaqtakunamanta apamusqachu, kay kikin llaqtanchikpi paqariq mikhuymi. Manataqmi hukkunahina wayrap apamusqanpaschu. Kinuwa mamaqa may unay watakunamantaraqmi kay llaqtanchikkunapi uywawanchikpuni; kaqtaq ñuqanchikpas payta "allin mama" nispa uywallanchiktaq; chayraykuqa kinuwa mamawan ari uywanakunchik.
Kinuwa mamaqa mana ari yarqayninchikllatachu atin, kinuwa mamaqa llapan ukhunchiktam huk unquykunamanta amachan. Trigopas, aruspas yawarninchiktam misk'iyachin; chaytaqmi 'diabetes' sutiyuq unquy hap'iwanchikpas, tukuwanchikpas. Huk mikhusqanchikkunaqa tullunchikkunatam pisi kallpata uywan, chaytaqmi utqaylla p'akikun; chaytam kastilla simipiqa 'osteoporosis' nispa riqsinchik. Kinuwa mamaqa yawarninchikta manam misk'iyachinchu, chayraykutaqmi 'diabetes' unquyqa mana hap'iwasunchikmanchu; kaqtaq kinuwa mamaqa kirunchikkunatapas, tullunchikkunatapas ch'ilay chilatapuni wiñachin, chayraykutaqmi ñawpa machunchikkunaqa wañunankama hunt'asqa kiruntin kawsaqku, kaqtaq tullunkupas manam kunanhinachu p'akikuq. Kinuwa mamaqa mana chaykunallamantachu amachawanchik; amachawanchikqa ancha unquykunamantam.
Kinuwa mamaqa ch'aki allpakunapipas, qasapipas, chiripipas puqullanmi. Kinuwataqa tarpullanchikmi urqukunapipas, qhatakunapipas, wayq'ukunapipas, pampakunapipas; unumantaqa manam ancha pisinmanchu; chayraykutaqmi 'ch'aki mikhuy' sutiyuq. Pisi unuwanpas kawsallanmi.
Kinuwa mamataqa niraq niraq mikhuypim wayk'uyta atinchik: iskuyuq lawapi, p'isqipi, ruqrupi, k'ispiñupi, phatasqallata, hak'ukunatapas kutayta atinchikmi, hankullatapas, harwisqatapas. Raphichankunapas yuyunpitaq, ch'akisqataq mikhunam. Rurun mayllasqawanqa p'achatapas t'aqsayta atinchikmi. Iskuyuq kinuwa lawaqa llakisqa sunqunchiktapas hampinmi; chayraykutaqmi santus p'unchawkunapipas, wañuqpa pusaq p'unchawninpipas chay lawachataqa mikhunkupuni. Chayrayku ari kinuwa mamataqa chakrapipas, wasipipas, yachay wasikunapipas, maypipas uywananchikpunim; chaymi allin runa kayqa. Icha, ¿qam ima ninkitaqchus? Kinuwata mana mikhuptiykiqa, wañusqa ukhuykita kurukunapas ¡atatáw, atatáw! nispa mikhuytapas munanqakuchu; ichapas, Ispañamanta hamuq kurukuna mikhunmantaqchus?
¿Arrostawan trigotawan kinuwawan tupanarichiwaq?
(100gr) KUKAWAN HUK MIKHUYKUNAWAN CHANIN KASQAN TUPANACHIY
RurukunaCalorías
(Kcal)Proteínas (gr)Calcio (mgHierro (mg)Fósforo (mg)Vitamin A (mg)Vitamin E (mg)Vitam B1 (mg)Vitam B2 (mg)Niacina (mg)Vitamin C (mg)
Kuka304,0019,902097,009,80363,008,1544,100,301,726,3010,50
Kinuwa367,0014,00114,007,00450,000,350,321,436,80
Trigo336,008,6036,004,60224,000,300,082,854,80
Sara325,008,406,001,70267,000,020,300,163,250,70
Arus359,006,108,001,60130,000,072,96
Siwara344,006,9061,005,10394,000,010,330,217,40
Kiwicha365,0012,90179,005,30254,000,200,570,953,20
Papa97,002,109,000,5047,000,020,090,091,6714,00
Rumu162,000,825,000,5052,000,010,040,040,7630,70
Kinuwa hak’u50,004,70377,001,5063,001,700,060,951,2011,10
Nawus hak’u35,002,90367,002,8095,002,120,120,382,4049,20
Munakusqan2 40030 – 3512001812005000 UI15 UI1,51,82045
Ispinaka322,80234,004,3045378 UI0,070,200,6915,2
Vitamina A en UI: 11000 a 14000
Kaphiy2,000,122,000,013,000,010,010,070,19
Misk’i ruru nar491,00410,414200UI0,180.10,0350
Fuente: www.mamacoca.org/docs_de_base/consumo/CONSUMO_El_abismo_que_media_entre_...
Mortimer History of Coca “The Divine Plant of the Incas”
Sapanka rurupas imallapaqpas allinpunim, chayraykutaq niraq niraqta wakichispapuni mikhunanchik. Chayhinata mikhuspaqa ukhunchik mana unqunqachu.
Sapanka sayasqa wachuta qhawarispa aswan chaniyuq ruruta akllakuspa mikhunanchik.
Llaqtanchikkunapi riqsisqa rurukunatam mikhunanchik; chaykunata mikhuspam inkakunapas imaymanata kamaq kasqaku; chay rurukunataqa mana chinkachinanchikchu, aswanpas allin uywaytam yuyarinanchik.
Qhipa watakunaman mikhuykunaqa pisirparinqam, chaytaqa rikuchkanchikñam; chayrayku ñawpa mikhuyninchikkunataqa tarpunanchikpuni, kaqtaq sallqa ruruchakunatapas. Qhipamanqa uruchakunapas mikhuykunanchikpaq pisis kanqa.