Siminchikqa imataraq rimanman, ñutkhunchikpas imataraq yuyaychakunman, sunqunchikñataq maypich ari kanpas. Runaqa imataraq mana rimanchu, imataraq mana qillqanchu: "Ñuqaqa inkakunapa willkanmi kani" "Ñuqaqa qhichwa ñuñu ñuñuqmi kani", "llaqtay sara misk'im" "Runa simiqa aswan misk'iraq kanpas" nispa huk runakunaqa rimankutaq, qillqankutaq, ichaqa chay rimasqantaqa manataqmi hunt'ankuchu, huk simipiqa nichwan, manataqmi rurankuchu. Mana chayri, ¿imaraykutaq mana runa simipichu rimanku? ¿Imaraykutaq mana runa simipichu qillqanku? ¿Imaraykutaq TVninkupi mana runa simipichu rimamunku? kaqtaq, ¿Chay periódico sutiyuq qillqasqakunapi, ¿imaraykutaq mana runa simipichu qillqamunku? Yaqachus chay rimasqankuqa yanqalla kanman? Ñaqha paqarinmi huk TVpi rukurqanitaq uyarirqanitaq: "Kay Qusqu llaqtanchiktaqa REFUNDANANCHIK" niqta, ichaqa tapukuqpas, tapuchikuqpas iskayninkum kastilla simillapi rimachkarqanku. Chay qhipamantaq huchachakuchkarqanku, "¿imaraykutaq kay CUsco llaqtanchiktari "Z"wan qillqanku" nispa umankutaraq p'akikuchkarqanku. "Maychus ñawpaq kasqanchikmanmi kutinanchik" nispa kastilla simillapi rimarparinku. Chayri, ñawpa kawsayman kutiyta munaspaari, ¿kastilla simipichu rimana kanman? Chaytam nini siminchikqa hukta riman, sunqunchikpas, makinchikkunapas hukta ruran. Chaykunaqa yanqam, manam chaninchu. Ñawpa kawsaymanqa manapasñach ari kutisunmanñachu, ichaqa achka yachaykunatam, achka kawsaykunatam kay p'unchawkuna amaña astawan qunqananchikñachu, wawanchikkunamanpas yachachinanchikmi, chaymi allin kanqa, chaywanmi kay musuq muchuykunata atipachwan. Kawsayninchikkunaqa ancha qhapaqmi, chayraykutaqmi may karu llaqtakunamantaraq gringokunapas yachasqanchik, rurasqanchik, kawsasqanchik qhawariq sapa p'unchaw hamunku, icha, ¿imamanchu hamunkupas? Kay p'unchawkunam Ministerio Educacionmanta munachikamuchkanku "Palmas Magisterialista", chayta mañakuychik nispa. Arí, allin llamk'aq yachachiqkunataqa riqsinapuni ari, ichaqa manataq ari pay kikin mañakunantachu suyana. Allin yachachiqkunataqa kikin Ministerio ari tayta mamakunantin akllanan, mana huk medallas, huk diploma qunanpaqchu, aswanpas chay allin yachachiqkunamanqa beca qunan, chaywantaq chay llamk'aqkunaqa maesstriatapas, doctoradotapas iskay, kimsa watapi aswan yachamunanku, hukkunamanqa wasitapas, ima kawsaytapas qunan, chaycha riki yachachiqkunapas kusisqataq, anchata kallpachakuspataq llamk'anqaku. Ñuqamantaqa yanqachus chay huk programakuna lluqsimun, yanqachus chaqykunapi qullqita t'akachkanchik. Chaypachaqa qampas, ñuqapas ñutqhunchikta ari llamk'arichisunchik, apukunamantataq yuyayta mañarikusunchik, ichapas wawakunapa yachaynin allin ñanman yaykunman, ñuqanchikpas thawtiypachaqa, chiqanpipuni yuyaychakuchwan. Allinlla.
Siminchikqa imataraq rimanman, ñutkhunchikpas imataraq yuyaychakunman, sunqunchikñataq maypich ari kanpas. Runaqa imataraq mana rimanchu, imataraq mana qillqanchu: "Ñuqaqa inkakunapa willkanmi kani" "Ñuqaqa qhichwa ñuñu ñuñuqmi kani", "llaqtay sara misk'im" "Runa simiqa aswan misk'iraq kanpas" nispa huk runakunaqa rimankutaq, qillqankutaq, ichaqa chay rimasqantaqa manataqmi hunt'ankuchu, huk simipiqa nichwan, manataqmi rurankuchu.
Mana chayri, ¿imaraykutaq mana runa simipichu rimanku? ¿Imaraykutaq mana runa simipichu qillqanku? ¿Imaraykutaq TVninkupi mana runa simipichu rimamunku? kaqtaq, ¿Chay periódico sutiyuq qillqasqakunapi, ¿imaraykutaq mana runa simipichu qillqamunku? Yaqachus chay rimasqankuqa yanqalla kanman?
Ñaqha paqarinmi huk TVpi rukurqanitaq uyarirqanitaq: "Kay Qusqu llaqtanchiktaqa REFUNDANANCHIK" niqta, ichaqa tapukuqpas, tapuchikuqpas iskayninkum kastilla simillapi rimachkarqanku. Chay qhipamantaq huchachakuchkarqanku, "¿imaraykutaq kay CUsco llaqtanchiktari "Z"wan qillqanku" nispa umankutaraq p'akikuchkarqanku. "Maychus ñawpaq kasqanchikmanmi kutinanchik" nispa kastilla simillapi rimarparinku. Chayri, ñawpa kawsayman kutiyta munaspaari, ¿kastilla simipichu rimana kanman? Chaytam nini siminchikqa hukta riman, sunqunchikpas, makinchikkunapas hukta ruran. Chaykunaqa yanqam, manam chaninchu.
Ñawpa kawsaymanqa manapasñach ari kutisunmanñachu, ichaqa achka yachaykunatam, achka kawsaykunatam kay p'unchawkuna amaña astawan qunqananchikñachu, wawanchikkunamanpas yachachinanchikmi, chaymi allin kanqa, chaywanmi kay musuq muchuykunata atipachwan. Kawsayninchikkunaqa ancha qhapaqmi, chayraykutaqmi may karu llaqtakunamantaraq gringokunapas yachasqanchik, rurasqanchik, kawsasqanchik qhawariq sapa p'unchaw hamunku, icha, ¿imamanchu hamunkupas?
Kay p'unchawkunam Ministerio Educacionmanta munachikamuchkanku "Palmas Magisterialista", chayta mañakuychik nispa. Arí, allin llamk'aq yachachiqkunataqa riqsinapuni ari, ichaqa manataq ari pay kikin mañakunantachu suyana. Allin yachachiqkunataqa kikin Ministerio ari tayta mamakunantin akllanan, mana huk medallas, huk diploma qunanpaqchu, aswanpas chay allin yachachiqkunamanqa beca qunan, chaywantaq chay llamk'aqkunaqa maesstriatapas, doctoradotapas iskay, kimsa watapi aswan yachamunanku, hukkunamanqa wasitapas, ima kawsaytapas qunan, chaycha riki yachachiqkunapas kusisqataq, anchata kallpachakuspataq llamk'anqaku. Ñuqamantaqa yanqachus chay huk programakuna lluqsimun, yanqachus chaqykunapi qullqita t'akachkanchik.
Chaypachaqa qampas, ñuqapas ñutqhunchikta ari llamk'arichisunchik, apukunamantataq yuyayta mañarikusunchik, ichapas wawakunapa yachaynin allin ñanman yaykunman, ñuqanchikpas thawtiypachaqa, chiqanpipuni yuyaychakuchwan.
Allinlla.