Taytaykuna, mamaykuna: llapantiykichikmi napaykusqa kankichik; huch'uypas hatunpas, qharipas warmipas, waynapas sipaspas, mana kay Perú Mama Llaqtallamantachu. Tiqsi muyuntinpi kawsaq qhari warmi napaykusqa kankichik. Arí "pueblos indígenasninku" ¿imataq chayri? Llapantinchikpas may allpapichus paqarisqanchikpiqa indígena runa ari kanchik. Ñuqaqa kay allpapi paqarisqani, chayqa kay allpa qhichwa indígena ari kani. Chayraykutaqmi kay allpataqa, aswan allinqa kay Pacha Mamataqa anchatapunim munakuni, chaymi payta aysarikuspapuni imatapas rurayta qallarini, kaqtaqmi llaqta masiykunapas Pacha Mamata aysarikusparaqpunim imatapas rurayta qallarinku. Kawsayninchikqa ancha allinmi, manaña qillqasqa kaspapas chaninpunim. Chay kawsayninchikuna, yachayninchikuna mana chanin kaptinri, ¿imaraykutaq karu llaqtakunamantaraq anqas ñawi, q'umir ñawi runakuna kay llaqtanchikkunaman hamunkuman? Runakunaqa may Mama Llaqtapiña tarikuspapas ancha hatun yachayniyuqpunim kanchik. Ñuqanchikqa chiri urqukunapi, rit'iyuq allpakunapi, yunkakunapi, quchakunapi, mayukunapi, wayq'ukunapi, ch'aki allpakunapi tiyaqmi kanchik, chaykunapim ñuqanchikqa Pacha Mamawanpas, huk yurakunawanpas, unuwanpas, huk uywakunawanpas, wayrawanpas, qasawanpas uywanakuq kanchik. Mana indígena runakunaqa qullqillata, qurillata, antallata maymantapas allayta munachkanku, chaykunatapas mikhunkumanhina. Ñuqanchik kamachikuq kaspanchikqa mana ari Pacha Mamanchikpa kawsaynintaqa chay awqa sunqu runakunamanqa quykusunmanchu. Quripas, qullqipas Pacha Mamanchikpa quwasqanchikmi, chaykunataqa manataqmi kunallanqa tukurqunanchikchu, chaykunaqa wawanchikkunapaqmi qhipanallan. Quri qullqimanta rimaspaqa, kay Pacha Mamanchikqa tukuy niqpim, llapan tiqsi muyuntinpim kaykunataqa tiyachin, chayri, chay awqa sunqu runakuna, ¿imaraykutaq mana allpankupichu llapan qurita, llapan qullqita allamunku? Pacha Mamaqa tukuy imatam quwanchik, runakunañataqmi kikin Pacha Mamatapas waqllichichkanchik. Ñuqanchikpa ñuñukunanchiktaqa hukkunalla machu kaspapas ñuñurquchkanku, hukkunalla mikhuchkanku, achka runataq sapa p'unchaw aswan wakcha qhipanchik. Chayrayku, runa masiykuna, llapan indígena sutiyasqa llaqtakuna huñukunanchik, chaymantataq sapankapas allpanchikpi kamachikuq kananchik, chaymantataq Pacha Mamanchikpa quwasqanchikta llapantinchik kuska kuskata rakinakunanchik, chaymi allin kanman, chaypachaqa qallalrisunchik ari huñunakuyta, chaymantataq ñuqanchik ukhupi rimanakuspa ima mana allinkunamantapas amachakusunchik, chaymi chanin kawsayta taripasunchik. Ichaqa ñuqanchikmantaqa kananpunim kamachikuqkuna. ¡Kawsachun runa llaqtakuna! ¿Kawsachun kawsayninkuna! Yachachiq Nonato Rufino
Taytaykuna, mamaykuna: llapantiykichikmi napaykusqa kankichik; huch'uypas hatunpas, qharipas warmipas, waynapas sipaspas, mana kay Perú Mama Llaqtallamantachu. Tiqsi muyuntinpi kawsaq qhari warmi napaykusqa kankichik.
Arí "pueblos indígenasninku" ¿imataq chayri? Llapantinchikpas may allpapichus paqarisqanchikpiqa indígena runa ari kanchik. Ñuqaqa kay allpapi paqarisqani, chayqa kay allpa qhichwa indígena ari kani. Chayraykutaqmi kay allpataqa, aswan allinqa kay Pacha Mamataqa anchatapunim munakuni, chaymi payta aysarikuspapuni imatapas rurayta qallarini, kaqtaqmi llaqta masiykunapas Pacha Mamata aysarikusparaqpunim imatapas rurayta qallarinku. Kawsayninchikqa ancha allinmi, manaña qillqasqa kaspapas chaninpunim. Chay kawsayninchikuna, yachayninchikuna mana chanin kaptinri, ¿imaraykutaq karu llaqtakunamantaraq anqas ñawi, q'umir ñawi runakuna kay llaqtanchikkunaman hamunkuman? Runakunaqa may Mama Llaqtapiña tarikuspapas ancha hatun yachayniyuqpunim kanchik. Ñuqanchikqa chiri urqukunapi, rit'iyuq allpakunapi, yunkakunapi, quchakunapi, mayukunapi, wayq'ukunapi, ch'aki allpakunapi tiyaqmi kanchik, chaykunapim ñuqanchikqa Pacha Mamawanpas, huk yurakunawanpas, unuwanpas, huk uywakunawanpas, wayrawanpas, qasawanpas uywanakuq kanchik. Mana indígena runakunaqa qullqillata, qurillata, antallata maymantapas allayta munachkanku, chaykunatapas mikhunkumanhina. Ñuqanchik kamachikuq kaspanchikqa mana ari Pacha Mamanchikpa kawsaynintaqa chay awqa sunqu runakunamanqa quykusunmanchu. Quripas, qullqipas Pacha Mamanchikpa quwasqanchikmi, chaykunataqa manataqmi kunallanqa tukurqunanchikchu, chaykunaqa wawanchikkunapaqmi qhipanallan. Quri qullqimanta rimaspaqa, kay Pacha Mamanchikqa tukuy niqpim, llapan tiqsi muyuntinpim kaykunataqa tiyachin, chayri, chay awqa sunqu runakuna, ¿imaraykutaq mana allpankupichu llapan qurita, llapan qullqita allamunku? Pacha Mamaqa tukuy imatam quwanchik, runakunañataqmi kikin Pacha Mamatapas waqllichichkanchik. Ñuqanchikpa ñuñukunanchiktaqa hukkunalla machu kaspapas ñuñurquchkanku, hukkunalla mikhuchkanku, achka runataq sapa p'unchaw aswan wakcha qhipanchik. Chayrayku, runa masiykuna, llapan indígena sutiyasqa llaqtakuna huñukunanchik, chaymantataq sapankapas allpanchikpi kamachikuq kananchik, chaymantataq Pacha Mamanchikpa quwasqanchikta llapantinchik kuska kuskata rakinakunanchik, chaymi allin kanman, chaypachaqa qallalrisunchik ari huñunakuyta, chaymantataq ñuqanchik ukhupi rimanakuspa ima mana allinkunamantapas amachakusunchik, chaymi chanin kawsayta taripasunchik. Ichaqa ñuqanchikmantaqa kananpunim kamachikuqkuna.
¡Kawsachun runa llaqtakuna! ¿Kawsachun kawsayninkuna!
Yachachiq Nonato Rufino